شرایط نگهداری و تکثیر گیاه کاکتوس

یکی از گیاهان آپارتمانی پرطرفدار که نگهداری از آن نسبتا ساده است گیاه کاکتوس است. گیاه کاکتوس به دلیل تنوع بالای ظاهری و زیبایی، برای هدیه نیز بسیار مناسب است. در این قسمت از وبلاگ گل بازار قصد داریم به روش های تکثیر و نگهداری کاکتوس بپردازیم. در فروشگاه اینترنتی گل بازار نیز طیف متنوعی از گیاه کاکتوس باتوجه به سلیقه های مختلف وجود دارد: گلدان دیش گاردن صدفی ، گلدان دیش گاردن مربعی ، گلدان دیش گاردن ویلایی ، گلدان قایقی کاکتوس و گلدان دیش گاردن ساده تنها بخشی از این کاکتوس های زیبا هستند. گاهی این تصور وجود دارد که نگهداری و تکثیر گیاه کاکتوس به دلیل شباهت هایی که گیاهان این خانواده با یکدیگر دارند به یک صورت انجام می شود.  تکثیر کاکتوس با روش های متفاوتی انجام می شود که از جمله این روش ها می توان به قلمه زدن، بذر، پاجوش و یا پیوند اشاره کرد. در ادامه با نگهداری و تکثیر گیاه کاکتوس به طور کامل آشنا خواهیم شد.

شرایط نگهداری کاکتوس

برای نگهداری کاکتوس توجه به این نکته ضروری است که این گیاه گونه ها و نژادهای مختلفی دارد در نتیجه نگهداری آن ها نیز با یکدیگر متفاوت است. گیاه کاکتوس به طور کلی به نور مناسب، آب کافی، دمای متعادل و خاک و کود مناسب نیاز دارد که در ادامه شرایط نگهداری کاکتوس را به طور دقیق بررسی می کنیم.

نور مناسب برای نگهداری گیاه کاکتوس

میزان نور مناسب برای نگهداری گیاه کاکتوس به عوامل متعددی مثل رنگ گل های گیاه کاکتوس، ساقه های کاکتوس و تعداد برگ های آن بستگی دارد. به طور کلی نیاز گیاه کاکتوس به نور برای شادابی و طراوت بسیار زیاد است و چنانچه به منزل شما نور کافی نمی رسد بهتر است گیاه کاکتوس را با گیاهی که به نور کمتری نیاز دارد جایگزین کنید. البته می توان از نور مصنوعی کافی نیز برای نگهداری گیاه کاکتوس استفاده کرد.

اگر در فصل تابستان از گیاه کاکتوس در منزل نگهداری می کنید به علت نور زیادی که در تابستان وجود دارد، در صورتی که این گیاه در نور مستقیم آفتاب نگهداری شود باعث سوختن گیاه کاکتوس و از بین رفتن آن می شود. یکی از مکان های مناسب برای نگهداری گیاه کاکتوس پشت پنجره ای است که به آن نور کافی می رسد. بطور کلی نیاز گیاه کاکتوس به نور در سطح زیاد است.

دمای کافی برای نگهداری گیاه کاکتوس

بهترین دما برای نگهداری کاکتوس، محدوده دمایی 18 تا 32 درجه سانتیگراد می باشد. کاکتوس ها در برابر تغییرات دمایی مقاومت نسبتا مناسبی دارند، کاکتوس ها دمایی در محدود 5 درجه سانتیگراد تا 50 درجه سانتیگراد را نیز بخوبی تحمل می کنند. گیاه کاکتوس به گرمایی متوسط در بهار، تابستان و پاییز نیازمند است و در زمستان به طیف دمایی 10 درجه سانتیگراد تا 14 درجه سانتیگراد سازگار است.

آبیاری مورد نیاز برای نگهداری گیاه کاکتوس

گیاه کاکتوس به طور کلی برای مناطق گرم و خشک است لذا رطوبت هوای محیط برای آن اهمیت چندانی ندارد. برای اولین آبیاری به مقدار کم به آن آب دهید و برای آبیاری دوم باید خاک گلدان خشک شده باشد و برای نتیجه مطلوب بهتر است یک تکه چوب نازک را وارد گلدان کرده و در صورتی که مرطوب و یا خیس شد از آبیاری مجدد صرف نظر کنید و در غیر این صورت می توانید دور بعدی آبیاری را انجام دهید.

کود مناسب برای نگهداری گیاه کاکتوس

بهترین روش کود دادن به گیاه کاکتوس، دادن کود به همراه آبیاری آن است که به این منظور از کودمخصوص گیاه کاکتوس استفاده می شود که می تواند عناصر مورد نیاز کاکتوس را به طور کامل فراهم کند. از این کود در زمان رشد کاکتوس استفاده می شود و در فصل استراحت آن که در زمانی است که گیاه رشد نمی کند، هر 2 تا 3 ماه یکبار، دادن کود به آن کافی است.

خاک مورد نیاز برای نگهداری گیاه کاکتوس

بهترین ترکیب خاک برای گیاه کاکتوس ترکیب شن و ماسه و خاک است و هم چنین گلدان نگهداری کاکتوس نیز بهتر است پلاستیکی باشد. البته توجه به این نکته برای پرورش کاکتوس ضروری است که محل زندگی شما جزو مناطق پربارش است و یا کم بارش که در هر کدام ازآن ها خاک مورد نیاز متفاوت است.

خاک موررد نیاز نگهداری گیاه کاکتوس در مناطق پر بارش

در مناطقی که میزان بارش در آن ها زیاد است بهتر است ترکیب خاکی انتخاب شود که دارای مقدار بیشتری از شن نسبت به خاک باشد تا محیط خاک کمی اسیدی یا متعادل شود و خاک قلیایی نشود.

خاک مورد نیاز نگهداری گیاه کاکتوس در مناطق کم بارش

در نواحی کم بارش بهترین ترکیب خاک انتخابی، مقدار خاک بیشتر و شن کم است تا بتواند آب و رطوبت کافی را در حفظ کند و سبب از بین رفتن گیاه کاکتوس نشود. بهترین محیط برای نگهداری و پرورش کاکتوس خاکی است که اندکی اسیدی باشد.

تکثیر گیاه کاکتوس

همه ما دوست داریم این گیاه زیبا را تکثیر کنیم و تعداد آن را افزایش دهیم. گیاه کاکتوس با توجه به گونه و نژادهای متفاوتی که دارد به روش های مختلفی نیز تکثیر می شود و مناسب ترین زمان برای تکثیر گیاه کاکتوس نیز در فصل بهار است. در ادامه روش های مختلف تکثیر این گیاه را به طور کامل توضیح می دهیم:

تکثیر گیاه کاکتوس از طریق پاجوش

برای انجام پاجوش باید با یک کاتر یا چاقو ضدعفونی شده با الکل، برگ گیاه را با زاویه 40 تا 50 درجه ببرید تا گیاه اصلی دچار آسیب نشود. سپس باید اجازه داد تا به طور کامل خشک شود که ممکن است بین سه هفته و یا دو ماه زمان ببرد که در این حالت به رنگ سبز روشن متمایل به سفید در می آید.

برای کاشت پاجوش نیز باید خاک را زهکشی کرد و سپس پاجوش را در آن قرار داد. به طور کلی برای به وجود آمدن ریشه در گلدان به مدت زمانی بین چند هفته تا چند ماه احتیاج هست و در این مدت نیاز به آبیاری آن بسیار آن کم خواهد بود. مزیت روش پاجوش این است که گیاه پاجوش یک نسخه کوچک تر از گیاه مادر است پس رشد و تکثیر آن نسبت به روش های دیگر بسیار آسان تر خواهد بود و به دلیل اینکه ژن های گیاه مادر را با خود به همراه دارد تنها جدا کردن آن کافی است تا به یک گیاه کامل مبدل شود. 

تکثیر گیاه کاکتوس از طریق قلمه زدن

بهترین شیوه برای تکثیر گیاه کاکتوس قلمه زدن است و خود گیاه کاکتوس نیز با این روش سریع تر و بهتر تکثیر خواهد شد. برای این کار از برگ هایی که از ساقه اصلی دورتر هستند استفاده می کنیم زیرا برگ های نزدیک به ساقه اصلی دارای رطوبت بیشتری هستند و اگر از این برگ ها استفاده شود خطر خراب شدن گیاه اصلی بسیار بالا است.

برای قلمه زدن برگ های کناری را با یک چاقو یا کاتر ضدعفونی شده تیز می بریم و سپس باید به برگ های بریده شده زمان دهیم تا خشک شوند و بسته به اندازه کاکتوس زمان خشک شدن آن می تواند بین 2 تا 12 روز باشد. بعد از خشک شدن، برگ را داخل گلدان قرار داده و به این ترتیب قلمه صورت خواهد گرفت.  با توجه به دمای محیط و شرایط نگهداری کاکتوس و پرورش آن، بعد 13 تا 20 روز ریشه ها در گلدان به وجود می آیند. تا زمان به وجود آمدن ریشه در گلدان بهتر است میزان آبیاری بسیار کم باشد و پس از به وجود آمدن ریشه ها، آبیاری به روال قبل صورت بگیرد. نکته مهم این است که قلمه را پس از قرار دادن داخل خاک اصلا آبیاری نکنید و آن را در محلی که نور خورشد نباشد نگهداری کنید.

تکثیر گیاه کاکتوس از طریق پیوند زدن

قبل از انجام پیوند زدن کاکتوس نکته مهمی که وجود دارد این است که از 7 الی 8 روز قبل از عمل پیوند زدن، کاکتوس پایه (کاکتوسی است که به عنوان پایه اصلی درون گلدان قرار می گیرد) را آبیاری نکنید.

به طور کلی پیوند زدن به این منظور صورت می گیرد که زمان گلدهی کاکتوس را پایین بیاوریم زیرا در شرایط عادی گلدهی کاکتوس 4 الی 5 سال زمان می برد. هم چنین با پیوند زدن کاکتوس این امکان فراهم می شود که شکل های جدید و تازه ای را از کاکتوس به دست آورید.

تکثیر گیاه کاکتوس از طریق کاشت بذر

تکثیر گیاه کاکتوس از طریق کاشت بذر برای همه انواع گونه های کاکتوس به کار نمی رود. بعد از کاشت بذر درصورت مساعد بودن نور، حرارت و رطوبت، پس از مدت حدودا یک هفته الی سه ماه، کاکتوس شروع به رویش می کند.

 بهترین زمان برای کاشت بذر در فصل های بهار و اردیبهشت است و مهم ترین نکته وجود گرما و حرارت کافی است و در صورت نبود حرارت کافی باید به طور مصنوعی گرما را برای رشد گیاه کاکتوس فراهم کرد.

جابجایی گیاه کاکتوس چگونه انجام می شود؟

بهترین زمان برای جابجایی گیاه کاکتوس در سه ماهه اول سال است چون گیاه در بهترین شرایط رشدی خود است. جابجایی گیاه کاکتوس تنها در مواقعی صورت می گیرد که به دلیل شرایط خاص (به عنوان مثال خراب شدن خاک یا کوچک شدن گلدان برای کاکتوس) مجبور به جابجایی آن شویم در غیر این صورت یک گیاه کاکتوس می تواند به مدت 4 الی 9 سال در یک گلدان بدون وجود هیچ مشکلی دوام بیاورد.

برای جابجایی گیاه کاکتوس باید در کف ظرف سنگ بریزید و سپس مقدار مناسب از خاک و ماسه را با هم ترکیب کنید و روی سنگ ها بریزید سپس کاکتوس را در خاک قرار دهید و روی آن مقداری خاک بریزید.

نکته: هنگامی که جابجایی گیاه کاکتوس به اتمام رسید به هیچ عنوان به آن آب ندهید و آبیاری را برای یک الی دو هفته پس از انجام جابجایی انجام دهید.

گلدهی گیاه کاکتوس چه زمانی است ؟

میزان نور دریافتی برای گلدهی گیاه کاکتوس بسیار ضروری است و اگر میزان نور دریافتی آن کم باشد گلدهی آن نیز در زمان طولانی تری صورت خواهد گرفت. میزان گلدهی گیاه کاکتوس عموما بین 4 تا 5 سال است.

هم چنین اکثر گیاهان کاکتوس در فصل بهار شروع به گلدهی می کنند که با دادن کود به مقدار کافی، نور مناسب، خاک متعادل و غیره فرایند و زمان گلدهی گیاه کاکتوس را می توان کاهش داد.

بیماری های کاکتوس چیستند؟

گیاه کاکتوس نیز مانند سایر گیاهان می تواند بیماری ها و آفات مخصوص به خود را داشته باشد که این موضوع نشان دهنده اهمیت نگهداری از کاکتوس است.

از جمله آفاتی که گیاه کاکتوس دچار آن می شود می توان به شپشک ها و کنه های عنکبوتی اشاره کرد که مبارزه با آن ها شیوه های متفاوتی دارد. برای مبارزه با کنه های عنکبوتی می توانیم شروع به تمیز کردن گیاه کنیم اما باید تمامی قسمت ها و بخش های آلوده گیاه را به طور کامل تمیز کرد تا نتیجه مطلوب حاصل شود. شپشک ها را نیز می توان با حشره کش های مخصوص به آن، از بین برد.

 یکی دیگر از بیماری هایی که گیاه کاکتوس می تواند به آن مبتلا شود پوسیدگی است که این مورد نیز به سادگی قابل حل است. اگر به خاک گلدانی که حاوی خاک و ماسه و شن است به مقدار پنج الی شش درصد خاک زغال مخلوط شود می تواند بسیار موثر باشد.

جمع بندی

در این مقاله با نحوه نگهداری و تکثیر گیاه کاکتوس آشنا شدیم و متوجه شدیم که برای ان که کاکتوس بتواند رشد بیش تری داشته باشد و به گلدهی برسد توجه به نکاتی مثل نور کافی، دما مناسب، ابیاری کافی و خاک و کود مطلوب ضروری است.

 برای نگهداری و تکثیر گیاه کاکتوس از شیوه های متفاوتی مثل پاجوش، قلمه زدن، پیوند زدن و کاشتن بذر بهره برد و این که کدام شیوه بهتر است بستگی به نوع کاکتوس و خانواده و نژاد آن دارد. از اهمیت جابجایی گیاه کاکتوس گفتیم و این که فصل گلدهی آن چه زمانی است. بهترین روش برای از بین بردن آفات و حشره های موجود در گیاه کاکتوس را نیز ذکر کردیم. امیدواریم با رعایت نکات مطرح شده، بتوانید کاکتوس هایی باطراوت داشته باشید و از زیبایی این گیاه لذت ببرید.