معرفی و روش نگهداری از گل بنفشه آفریقایی

اگر از آن دسته از آدم هایی هستید که دوست دارید با خرید گیاهان آپارتمانی در منزل یک گیاه سبز با گل های رنگارنگ داشته باشید، گل بنفشه افریقایی یک گزینه بسیار مناسب است. چرا که به زیبایی تمام می تواند فضای خانه و منزل شما را بسیار زیبا و جذاب می کند. با این مقاله گل بازار همراه باشید تا شما را با این گل و نحوه نگهداری آن آشنا شوید.

معرفی بنفشه آفریقایی

گل آپارتمانی بنفشه آفریقایی از گیاهان بومی کشور تانزانیا، قسمت های گرمسیری شرق آفریقا و همچنین اطراف جنوب شرقی کنیا است. این گیاه زیبا و دوست داشتنی که مصداق واقعی لطافت و زیبایی است اولین بار توسط یک گیاه شناس به نام سنت پل شناسایی و به دنیا معرفی شد. آنچه که جذابیت بنفشه آفریقایی را نسبت به سایر گیاهان آپارتمانی دو چندان می کند، نه تنها گل های رنگین و زیبای آن، بلکه بافت مخملی و کرکدار برگ های آن است که به رنگ سبزه تیره هستند. در برخی از مدل های بنفشه آفریقایی لبه های برگ ها به رنگ سفید یا روشن تر هستند. بنفشه آفریقایی در رنگ های مختلف سفید، صورتی، زرشکی، بنفش و ارغوانی وجود دارد و تفاوت واریته های مختلف در رنگ و تعداد گل ها از مشخصه های این گیاه زیبا است. بنفشه آفریقایی گیاهی چند ساله است و به دلیل بی تفاوت بودن به طول روز و در شرایط ایده آل، در تمام طول سال گلدهی خواهد داشت. مزیت بنفشه آفریقایی فقط ظاهر جذاب آن نیست بلکه روش نگهداری این گل هم چندان پیچیده نیست و به همین دلیل طرفداران بسیاری دارد. در این مقاله سعی خواهیم کرد شما را با طریقه نگهداری بنفشه آفریقایی، تکثیر و بیماری ها و آفات این گل بیشتر آشنا کنیم تا شما به راحتی بتوانید از داشتن یک بنفشه آفریقایی زیبا و خاص در منزل و یا محل کار خود لذت ببرید.
همانطور که در بالا گفته شد، بنفشه آفریقایی دارای انواع مختلفی است که از نظر رنگ و شکل و شمایل با هم تفاوت دارد اما به طور کلی این گیاه بر اساس اندازه تقسیم بندی می شود و با توجه به اینکه تا چه اندازه رشد میکند به سه دسته میتیاتوری، استاندارد و بزرگ تقسیم می شود.
گل بنفشه آفریقایی مینیاتوری: این گیاه دارای عرضی در حدود ۲۰ سانتی متر است.
گل بنفشه آفریقایی استاندارد: دارای عرضی حدود ۲۰ تا ۲۸ سانتی متر است.
گل بنفشه آفریقایی بزرگ: دارای عرضی بیشتر از ۲۸ سانتی متر است.

روش نگهداری بنفشه آفریقایی

به طور کلی نحوه پرورش و نگهداری از گیاهان آپارتمانی مثل بنفشه آفریقایی در منزل بسیار راحت است اما باید به این نکته توجه داشته باشید که این گیاه همانند  گل های آپارتمانی دیگر نیازهایی دارد که اگر برآورده نشوند باعث پژمردگی و از بین رفت گل ها و سپس برگ آن ها می شود. در کل بنفشه آفریقایی به نور غیر مستقیم و مقداری رطوبت نیاز دارد. رشد گل های این گیاه در دمای کمتر از ۱۵ درجه سانتی گراد کند می شود، هیچ فرقی نمیکند که گیاه مدتی کوتاه در این دما قرار بگیرد یا طولانی، در هر حال رشدشان تحت الشعاع دما قرار می گیرد. در دمای بالا هم گل های این گیاه ضعیف و در نهایت پژمرده می شوند. بنابراین دما نقشی اساسی در نگهداری این گیاه دارد. با ما همراه شوید تا شرایط نگهداری بنفشه آفریقایی را با ذکر ظریف ترین نکته ها برایتان شرح دهیم.

نور مناسب:

بنفشه آفریقایی به نور ملایم تا روشن، غیر مستقیم و نور معمولی داخل خانه احتیاج دارد. میزان نور جذب شده در این گل بسیار حائز اهمیت است و نور طبیعی پشت پنجره برای این گیاه مناسب است. از نور زیاد و مستقیم جددا خودداری کنید زیرا این کار باعث سوختگی گل ها و برگ ها خواهد شد. نور کم هم باعث می شود تا این گیاه توانایی گل دهی خود را از دست بدهد، بنابراین این گلدان را پشت پنجره و در معرض نور غیرمستقیم آفتاب قرار دهید. اگر نور به اندازه کافی به منزل شما نمی تابد استفاده از نورهای مصنوعی مانند لامپ فلورسنت می تواند کمک خوبی برای شما باشد. فاصله قرار دادن گیاه از لامپ بستگی به شدت نور لامپ شما دارد. اگر از لامپ پر مصرف که شدت نور بالاتری دارد استفاده می کنید با جلو و عقب کردن گیاه آن را در فاصله مناسبی از نور قرار دهید.

آبیاری بنفشه آفریقایی:

بنفشه آفریقایی به آبیاری زیاد احتیاجی ندارد بنابراین کافی است تا یک بار در هفته خاک گلدان را با انگشت تست کنید و ببینید خشک است یا خیر. اگر خشک است کمی به آن آب بدهید و زمانی که خاک مرطوب است نیازی به آبیاری نیست. خاک گیاه را به صورت مداوم بررسی کنید و اجازه بدهید تا خاک گیاه در فواصل آبیاری خشک شده باشد. آبیاری بیش از اندازه یکی از دلایل اصلی خراب شدن گل های بنفشه آفریقایی است. به یاد داشته باشید که بیشتر از ظرفیت گلدان به گل آب ندهید و ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بعد از آبیاری، آب اضافی جمع شده در زیر گلدانی را خالی کنید. برگ های گل بنفشه آفریقایی نسبت به رطوبت بالا بسیار حساس هستند و به سرعت دچار پوسیدگی می شوند بنابرای در حین آبیاری از قسمت های پایینی برگ ها به گل آب بدهید و برگ ها را خیس نکنید. از آب های دارای کلر بالا در آبیاری این گیاه هرگز استفاده نکنید زیرا بنفشه آفریقایی برای فتوسنتز و رشد نیاز بسیار کمی به کلر موجود در آب دارد و استفاده از آبی که کلر بالایی داشته باشد باعث سوختگی برگ ها و گل ندادن گیاه می شود. اگر آب شما کلر دار است بهتر است تا آب جوشیده شده را در ظرفی بریزید و اجازه دهید تا کل شب را بیرون یخچال و در ظرف باشد. روز بعد می توانید از این آب برای آبیاری گیاه خود استفاده کنید.

دمای مناسب:

دما و رطوبت یکی از فاکتورهای مهم برای رشد بنفشه آفریقایی است. به طور کل دمای مناسب برای رشد این کیاه بین ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتیگراد است. با توجه به خاستگاه گرمسیری این گیاه هر چه اختلاف دمای بین روز و شب کمتر باشد برای رشد گیاه مناسب تر است. پس دمای محیط برای نگهداری بنفشه آفریقایی را ثابت نگه دارید و این گیاه را در محیطی قرار دهید که تغییر دماثابت باشد. اگر هوا بیش از حد گرم باشد برگ های گیاه به تدریج خشک شده و گل ها کم کم می ریزند. هوای بسیار سرد هم رشد گیاه را کند کرده و باعث می شود تا گیاه از گل دادن خودداری کند، بنابراین سعی کنید تا برای رشد هر چه بهتر گیاه دمای ذکر شده در بالا را برای آن فراهم آورید و از تغییرات ناگهانی دما جدا بپرهیزید.

رطوبت مناسب:

شرایط نگهداری از بنفشه آفریقایی ایجاب می کند که رطوبت اتاق و محیط نگهداری از این گیاه را بین ۵۰ تا ۶۰ درصد نگه دارید. بنابراین اگر این گیاه را در گلخانه نگه نمی دارید با روش های ذیل میتوانید رطوبت مناسب برای آن را فراهم آورید. یکی از روش هایی که رطوبت این گیاه را افزایش می دهد، کاشت گروهی از بنفشه های آفریقایی در کنار یکدیگر است. با این کار شما ۱5 درصد به رطوبت آنها اضافه خواهید کرد. البته این گیاهان را نباید تا حدی به یکدیگر نزدیک کنید که برگ های آن ها با هم تماس داشته باشند. اگر چه رطوبت برای این گیاه بسیار مناسب است اما مراقب باشید تا فضای کافی برای رشد را به گیاهان بدهید تا از رشد قارچ های خطرناک در آنها جلوگیری شود. دستگاه های بخور هم میتوانند تا حد زیادی رطوبت مورد نیاز گیاهان را برای آنها راهم کنند، اما به یاد داشته باشید که از دستگاه های بخوری استفاده کنید که ویژگی تصفیه کردن هوا را نداشته باشد زیرا این امر باعث خشک شدن فضای داخل خانه می شود. در ضمن گیاه بنفشه آفریقایی را تا حد امکان از محل پخت و پز غذا و محیط آشپزخانه هم دور نگه دارید زیرا گاز ایجاد شده ناشی از پخت و پز باعث رنگ پریدگی برگ ها و کوچک شدن گل های گیاه خواهند شد.

خاک مناسب:

بنفشه آفریقایی خاکی نسبتا اسیدی، سبک و مغذی را می پسندد بنابراین ترکیب ۴۰ درصد خاک پرلیت و ۶۰ درصد پیت ماس به همراه مخلوطی از خاک برگ برای این گیاه بسیار مناسب است، زیرا چنین خاکی دارای زهکشی بالایی نسبت به سایر خاک ها بوده و گیاه می تواند رشد خوبی را در این خاک داشته باشد.

کوددهی مناسب:

توجه داشته باشید که گیاهانی که در تمامی فصول گل دارند و یا آنهایی که میوه می دهند همیشه به میزان بالاتری از مواد مغذی نیاز دارند. بنابراین در فراهم آوردن شرایط مناسب برای نگهداری از بنفشه آفریقایی، تغذیه نقشی کلیدی را ایفا می کند.
استفاده از کودهای شیمیایی که میزان فسفر و نیتروژن بالایی دارند برای این گیاه مناسب است. شما می توانید در هر آبیاری بنفشه آفریقایی را با یک کود رقیق حاوی فسفر بالا (۱۴-۱۲-۳۶) تغذیه کنید اما غلظت کود را از میزان ذکر شده بالاتر نبرید و در آخر خاک را هر ۲ تا ۳ ماه با آب شستشو دهید و اجازه دهید خاک با خروج کامل آب از کف گلدان کامل شسته شود.
کوددهی منظم باعث رسوب املاح در خاک می شود و اگر با روش گفته شده خاک گلدان را نشویید ریشه ها به مرور زمان صدمه می بینند.

تعویض گلدان بنفشه آفریقایی:

زمان تعویض گلدان در بنفشه آفریقایی زمانی فرا میرسد که قطر گیاه سه برابر قطر گلدان باشد. بنابراین بسته به رشد و قطر گیاه به طور معمول سالی یکبار تعویض گلدان برای آن مناسب است. تعویض گلدان معمولا در فصل رشد صورت می گیرد بنابراین فصل بهار برای تعویض گلدان فصلی مطلوب است. نوع گلدان هم در پرورش بنفشه آفریقایی تاثیر دارد. معمول گلدان های پلاستیکی برای نگهداری از این گیاه مناسب تر هستند، زیرا گلدان های سفالی و چینی با جذب سرمای محیط باعث ایجاد تنش سرمایی در خاک و ریشه گیاه شده و این امر پژمردگی و خشک شدن گیاه را به همراه خواهد داشت.

تمیز کردن برگ ها:

با توجه به حساس بودن بنفشه آفریقایی لازم است سطح برگ ها را همیشه در این گیاه تمیز نگه دارید. همانطور که میدانید گیاهان از طریق روزنه های موجود بر روی سطح برگ ها نفس میکشند. وجود گرد و غبار و آلودگی هوا بر روی سطح برگ ها باعث بسته شدن این منافذ شده و در نتیجه تنفس گیاه دچار اختلال می شود. هم چنین وجود گرد و غبار و آلودگی بر روی سطح برگ ها نور دریافتی گیاه را کاهش میدهد، بنابراین تمیز کردن برگ ها نقش عمده در رشد موثر گیاه را ایفا می کند. بهترین روش برای تمیز کردن برگ ها استفاده از یک پارچه نخی نمدار و یا یک اسفنج مرطوب و نمدار است. در هنگام تمیز کردن با دستمال و اسفنج مراقب باشید برگ ها خراش نبینند. هرگز از مواد شیمیایی براق کننده برای تمیز کردن برگ ها استفاده نکنید.

تکثیر گل بنفشه آفریقایی

در تکثیر بنفشه آفریقایی از ۳ روش قلمه برگ، کاشت بذر و تقسیم بوته استفاده می شود.

تکثیر از طریق قلمه برگ:

روش قلمه برگ یکی از ساده ترین و معروف ترین روش تکثیر بنفشه آفریقایی است. در این روش که باید در فصل تابستان انجام شود برگ مناسبی را انتخاب کنید و توسط یک چاقوی تیز که قبلا استریل شده از انتهای دم برگ جدا کرده و درون آب قرار دهید تا ریشه بدهد. وقتی ریشه گیاه در آب به اندازه کافی قوی شد می توانید آن را به گلدان دارای خاک مناسب منتقل کنید. قرار دادن نایلون روی قلمه ها برای رطوبت بیشتر محیط، موجب افزایش سرعت ریشه زایی در گیاه می شود.

تکثیر از طریق کاشت بذر:

در این روش ابتدا بذرهایی مرغوب و با کیفیت را از بازار تهیه کنید و سپس در عمقی مناسب در گلدانی که دارای خاک مرطوب و مناسب باشد بکارید و تا زمان جوانه زنی علاوه بر مرطوب نگه داشت خاک، گلدان را در محلی با دمای بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد و در مقابل نور کافی و غیر مستقیم قرار دهید. برای آبیاری هم میتوان از روش اسپری کردن آب استفاده کرد.
تکثیر از طریق تقسیم بوته:
در این روش حتما باید از بنفشه آفریقایی بالغ استفاده کرد و تکثیر از طریق این روش برای بنفشه های جوان امکانپذیر نیست. در روش تکثیر از طریق تقسیم بوته باید پاجوش های بنفشه آفریقایی بالغ را جدا کرده و در گلدانی با خاک مناسب بکارید. این روش نیاز به صبر بیشتری دارد زیرا شما با بالا رفت سن گیاه می توانید پاجوش های مناسب برای تکثیر را از گیاه جدا کرده و به گلدان جدید منتقل کنید.

مشکلات، بیماری و آفات بنفشه آفریقایی

در ادامه مطلب به تعدادی از عوامل بیماری زا و مشکلت مربوط به بنفشه آفریقایی اشاره خواهیم کرد.

زرد شدن برگ بنفشه آفریقایی:

به طور کلی کم آبی، گرمای بیش ازحد، خشکی هوای اطراف، تابش مستقیم آفتاب، آبیاری بیش از حد و نادرست و کوددهی بیش از اندازه از دلایل اصلی زرد شدن برگ های بنفشه آفریقایی هستند. همچنین آلودگی هوای محیط ناشی از گاز آشپزخانه و یا بخاری و وسایل گرمایشی میتواند عامل زرد شدن برگ ها باشد. در این حالت گیاه را سریعا به هوای پاک و سرشار از اکسیژن منتقل کنید.

عدم گل دهی بنفشه افریقایی :

در بعضی از موارد شما تمامی شرایط مناسب اعم از نور، دما و آبیاری گیاه را فراهم می آورید ولی گیاه شما گل نمیدهد، در این حالت به کوددهی گیاه توجه کنید زیرا گیاهانی که همیشه و در تمام فصول سال گل می دهند نیاز به خاک مغذی و مواد آلی دارند. گیاه را طبق دستورالعمل ذکر شده در بخش کوددهی، تغذیه کنید.

لکه های قهوه ای بر روی برگ ها:

علت ایجاد لکه های قهوه ای بر روی سطح برگ ها در گیاه بنفشه آفریقایی آبیاری گیاه با آب سرد است. همینطور انجام مه پاشی و غبار پاشی از بالا به طوری که برگ ها خیس شوند هم یکی دیگر از دلیل اصلی این مشکل است. از خیس کردن برگ ها و مه پاشی بنفشه آفریقایی جدا پرهیز کنید.

علت خم شدن برگ ها:

نور بیش از حد علت اصلی افتادگی و خم شدن برگ های بنفشه آفریقایی رو به سمت پایین است. از طرفی نور کم هم باعث خم شدن برگ ها رو به بالا می شود.

علت پیچ خوردگی و خشک شدن برگ ها:

گرما و خشکی بیش از حد هوا و غبار پاشی از علت های خشک شدن و پیچ خوردن برگ های بنفشه آفریقایی است. در این حالت هوای خانه بیش از حد گرم و خشک است. با کمک یک دستگاه بخور هوای خانه را مرطوب کنید.
علت ریز ماندن برگ های جدید:
خاک ضعیف و کوچک بودن گلدان از علت های اصلی ریز ماندن برگ های جدید بنفشه آفریقایی است. گلدان گیاه را بزرگتر کنید و خاک گیاه را با کودهای مناسب ذکر شده در بالا مغذی کنید.

شل شدن برگ ها:

آبیاری بیش از حد و گرمای محیط باعث شل شدگی، بی حالی و پژمردگی گل ها و برگ های بنفشه آفریقایی است.

آفات و بیماری های بنفشه آفریقایی

شپشک، کنه، شته و تبریس ها:

خشک شدن، ضخیم شدن، بدرنگ و دفرمه شدن برگ ها، بد شکلی گل برگ ها، کاهش رشد گیاه ، زردی برگ ها، و چسبناک شدن برگ ها از نشانه های حمله آفات است. شپشک ها، کنه های گیاهی و تبریس ها از جمله آفات مهم بنفشه آفریقایی هستند. در اولین قدم مبارزه با آفات ابتدا یک پنبه آغشته به الکل آفات را به سطوح آفت زده برگ ها بمالید. قسمت های بسیار آسیب دیده را با قیچی استریل شده کوتاه کنید و در نهایت گیاه را با آفت کش مخصوص سمپاشی کنید.

بیماری های قارچی:

بیماری های قارچی یکی دیگر از مشکلاتی است که سبب پوسیدگی بنفشه آفریقایی می شود. این پوسیدگی در قسمت های مختلف گیاه و در اثر آبیاری بیش از حد و نامظم، خاک نامناسب، عدم زهکشی و تهویه مناسب ایجاد می شود. برای رفع این مشکل، قسمت های بیمار گیاه را از سایر قسمت ها با یک قیچی استریل شده جدا کرده و گیاه را در محیطی مناسب قرار داده و اقدام به سمپاشی با قارچ کش کنید.

امیدواریم که با ذکر نکات ریز در روش های نگهداری گیاه بنفشه آفریقایی توانسته باشیم شما را در شیوه نگهداری هر چه بهتر این گیاه زیبا و دوست داشتنی کمک کرده باشیم. اگر با خواندن این مقاله به این نتیجه رسیده اید که این گیاه جذاب می تواند همان گیاه ایده آل شما برای هر چه زیباتر کردن محیط منزل و یا محل کار شما باشد، می توانید با خرید بنفشه افریقایی یک به محیط خانه یک زیبایی و جذاب ببخشید و از داشتن یک گیاه گلدار لذت ببرید.